مقالات

آشنایی با رله در مدار الکتریکی

رله الکتریکی چیست؟

قطعات الکتریکی و الکترونیکی با تنوع بسیار زیادی تولید می‌شوند که هر یک از آنها در مدارها وظایف مشخصی را بر عهده دارند. یک کلید الکتریکی که در مدار وظیفه قطع و وصل کردن جریان برق را بر عهده دارد رله نامیده می‌شود. رله‌ها کلیدهای هوشمندی هستند که برای کنترل از راه دور از آنها در مدار استفاده می‌شود. این قطعه همانند کلیدهای دستی برای روشن و خاموش کردن لامپ‌ها و وسایل برقی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در صورتی که با کیفیت بالا در مدار باشند، طول عمر زیادی نیز پیدا خواهند کرد.

 اگر می‌خواهید بدانید عملکرد رله الکتریکی چگونه است باید با کاربرد و شاید برای شما این سوال پیش آید که عملکرد رله الکتریکی چگونه است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که عملکرد این قطعه به گونه‌ای است که گاهی اوقات می‌تواند به عنوان یک قطعه حفاظتی نیز در مدار قرار گیرد و زیاد خطرات آسیب‌های جدی به قطعات دیگر جلوگیری کند.

کاربردهای رله

از کاربردهای رله الکتریکی می‌توان به نقش کنترل کننده وسایل برقی اشاره کرد. این قطعه راحتی می‌تواند از راه دور عملکرد وسیله برقی را کنترل کرده و از مشکلات آن نیز جلوگیری کند. از دیگر کاربردهای این قطعه می‌توان به حفاظت از مدار نیز اشاره کرد. این قطعه به عنوان کنترلر نیز اهمیت زیادی در مدار دارد. از این قطعه در تجهیزات حفاظتی مانند دوربین‌های مداربسته، پمپ‌های آب، چراغ‌های راهنمایی رانندگی و سیستم استارت استفاده می‌شود. از کاربرد دیگر این محصول می‌توان به استفاده از آن در یخچال، چراغ‌های تبلیغاتی، شوفاژ، پکیج، فیوزهای الکتریکی و وسایل برقی مختلف اشاره کرد.

انواع رله

رله‌ها با توجه به ساختار متفاوتی که دارند به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند. با توجه به اینکه بخواهیم در چه صنعتی از رله‌ها استفاده کنیم باید انواع مختلف آن را مورد استفاده قرار دهیم. انواع الکتریکی با قابلیت‌های مختلفی تولید می‌شوند تا بتوانند در مدار به درستی وظایف خود را انجام دهند. تنوع بسیار زیادی در تولید رله وجود دارد و این با مورد باعث شده که به راحتی بتوان در مدارهای مختلف از انواع مختلف آن استفاده کرد. از انواع این محصول الکتریکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

رله حرارتی

یکی از پرکاربردترین قطعاتی که در مدارهای مختلف استفاده می‌شود رله حرارتی است. از این رله برای تولید اتو، چای‌ساز و… استفاده می‌شود. برای تولید رله‌های حرارتی از دو فلز غیر همجنس استفاده می‌کنند که یکی از این فلزها پس از عبور جریان و حرارت بالا به شکل خمیده تبدیل می‌شود. زمانی که این فلز خم می‌شود جریان در مدار اتفاق می‌افتد و می‌توان از وسیله الکتریکی استفاده کرد.

 به عنوان مثال اگر بخواهیم چای‌ساز را برای شما شرح دهیم باید بگوییم رله حرارتی در چای‌ساز خم شده و دکمه روشن شدن کتری برقی فعال می‌شود. در این حالت است که آب درون کتی به جوش می‌آید و شما می‌توانید از چای‌ساز استفاده کنید. در اتو و دیگر وسایلی که حرارت بسیار زیادی وجود دارد نیز این قطعه به همین صورت عملکرد خود را انجام خواهد داد.

رله مغناطیسی

یکی دیگر از انواع رله‌های پرکاربرد که در مدارهای مختلف از آن استفاده می‌شود رله مغناطیسی نام دارد. این قطعه به عنوان یک قطعه حفاظتی در مدار به کار می‌رود و در برابر اتصالات و نوسانات کوتاه از مدار محافظت می‌کند. تقریباً می‌توان گفت که رله مغناطیسی همانند یک فیوز عمل می‌کند اما با فیوز تفاوت‌های زیادی نیز دارد. زمانی که نوسانات زیادی در یک مدار ایجاد شود رله مغناطیسی جریان را قطع می‌کند تا از ایجاد خطرات گوناگون جلوگیری شود. پس از اینکه این نوسان به طور کامل از بین رفت جریان به مدار باز می‌گردد و رله نقش خود را از ابتدا آغاز خواهد کرد.

رله کنترل فاز

یکی دیگر از انواع رله، رله کنترل فاز نام دارد که به عنوان یک قطعه حفاظتی در مدار از آن استفاده می‌شود. زمانی که عیب یا نقصی در الکتروموتور مدار ایجاد شود این قطعه می‌تواند از مدار حفاظت کرده و از ایجاد خطرات بیشتر جلوگیری کند.

رله سنجشی

رله‌های سنجشی به شکلی در مدار قرار می‌گیرند که می‌توانید جریان برق را در آنها محدود کنید. به عنوان مثال اگر یک رله را روی ۵ آمپر تنظیم کنید، در صورتی که جریان مدار بیشتر از این مقدار شود رله نقش محافظتی پیدا کرده و جریان را قطع خواهد کرد.

رله زمانی

اگر یک رله زمانی را در مدار قرار دهید، می‌توانید زمان قطع و وصل شدن جریان را با توجه به مدت زمانی که در آن تنظیم می‌شود مشخص کنید.

رله جهت یاب

رله‌های جهت‌یاب برای مشخص کردن توان برگشتی به دستگاه در یک مدار قرار می‌گیرند تا بتوانند دستگاه را کنترل کنند.

رله حالت جامد

از انواع دیگر رله می‌توان به رله حالت جامد نیز اشاره کرد. این قطعه در شبکه‌های قدرت استفاده نمی‌شود و طول عمر بسیار زیادی دارد.در صورتی که این رله با کیفیت بالا تولید شود می‌تواند عملکرد مناسبی در مدارهای مختلف از خود نشان دهد.